چند و چون برگزاري نمايشگاه پكو چندي است كه موضوع اصلي بحثها و تحليلهاي محافل مطبوعاتي و تخصصي صنعت چاپ ايران گرديده است. نمايشگاه بينالمللي ديگري كه در حوزه صنعت چاپ و بسته بندي كشور برگزار شد. چند سالي است كه شاهد برگزاري نمايشگاه متعدد و متكثر بزرگ و كوچك در زمينه چاپ و بسته بندي هستيم. نمايشگاههايي كه در ابعاد گوناگون برگزار شده و اقصي نقاط ايران را درنورديدهاند. از نمايشگاههاي استاني تا نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو در مشهد، همهوهمه در مصاحبهها و گزارشهاي برپاكنندگان، با هدف كمك به توسعه اين صنعت در كشور برگزار ميگردند.

حال سوال اينجاست كه اين همه نمايشگاه تا چه ميزان به اهداف از پيش تعيينشده دست پيدا ميكنند؟ و چرا ايران با برگزاري اين همه نمايشگاه نميتواند به كشورهاي توسعهيافته و صاحبان صنعت چاپ دنيا نزديك شده و فاصله خود را از اين كشورها كمتر كند؟ صنعت چاپ تاكنون چه سودي از برگزاري اين تعداد نمايشگاه برده است؟

بهمنماه امسال شاهد برگزاري شانزدهمين دوره نمايشگاه بينالمللي ماشينآلات چاپ و بسته بندي تهران خواهيم بود. نمايشگاهي كه انتقادات فراواني نسبت به نحوه برگزاري آن، اعم از فضاي نمايشگاهي تا امكانات رفاهي و جذب مخاطبان خارجي وجود دارد. نمايشگاهي كه با پيشينهاي شانزده دورهاي هنوز نتوانسته است توقعات و انتظارات فعالان صنعت چاپ و بسته بندي كشور را برآورده نمايد و در هر دوره با مشكلات و مسائل جدي و تازهاي روبرو است.

برخي از مديران صنفي و دستاندركاران حوزه صادرات صنعت چاپ همراه با دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از سال ۱۳۸۵ درصدد برآمدند تا با برگزاري نمايشگاهي منطقهاي سطح استانداردهاي كيفي نمايشگاههاي داخلي را تغيير داده و ارتقا بخشند.

اين عده سرانجام توانستند در مردادماه سال جاري مجوز برگزاري نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو سازمان منطقهاي اكو را از سازمان توسعه تجارت دريافت كنند. سه سال برگزاري جلسات متعدد و رايزنيهاي گوناگون از دولتي و صنفي گرفته تا فردي و اعتباري و دوندگيهاي بسيار زياد، نتيجه بخشيد و مديران پيگير توانستند با دريافت اين مجوز پاسخ تلاشهاي خود را بگيرند.

اما متأسفانه اين نمايشگاه نيز سرنوشتي بهتر و پربارتر از نمايشگاههاي ديگر نداشت.

چرا كه هدفگذاريهاي اوليه حكايت از اقدامي فراگير و با استفاده از چهاچوبهاي بينالمللي و جهاني داشت وليكن در حين نمايشگاه فعالان صنعت چاپ شاهد بودند با نمايشگاه كماثر و ناكارآمد مواجه هستند. رضا رضايي ـ دبير شوراي سياستگذاري نمايشگاه پكو ـ بارها و بارها در مصاحبههاي خود اعلام كرد با شركت MESSE دوسلدورف (مجري برگزاري نمايشگاه دروپا) در حال گفتوگو و رايزني هستيم. به گفته رضايي قرار بود اين نمايشگاه توسط مجري برگزاري نمايشگاه دروپا برگزار گردد. اما با كمال تأسف شاهد بوديم كه توافقي بين مجري برگزاري و كارفرما حاصل نشد. به نظر ميرسد بهتر بود مسئولين برگزاري در عوض تغيير مجري برگزاري و توجيه عملكرد خود، به دلايل عدم توافق با MESSE دوسلدورف توجه بيشتري ميكردند.

مجريان و كارفرمايان اين نمايشگاه در مصاحبه هاي خود اعلام كردند MESSE دوسلدورف به دليل زمان ناكافي و عدم انجام مقدمات لازم به منظور برگزاري نمايشگاهي با اين ابعاد قادر به انجام اين پروژه نيستند. آيا بهتر نبود مسئولان امر قدري برگزاري اين نمايشگاه را به تعويق ميانداختند و صبر پيشه ميكردند تا فرصت كافي به منظور برگزاري اين نمايشگاه در اختيار داشته باشند؟

در طول مدت زماني كه بحث برگزاري نمايشگاه اكو مطرح بود، تناقضات بسياري در گفتوگوها و مواضع مسئولين امر وجود داشت كه به هنگام برگزاري دلايل آنها عيان شدند. به عنوان نمونه، در ابتداي راه، گفته ميشد اين نمايشگاه در محل دائمي نمايشگاههاي بينالمللي تهران و در سالنهاي استاندارد برگزار خواهد شد. ليكن چندي بعد اعلام شد قيمت غرفهها در اين نمايشگاه مسئلهاي است كه مورد توافق قرار نگرفته است. پس از آن بيان شد در زمان برگزاري نمايشگاه سالنهاي استاندارد نمايشگاه تهران اشغال شده است.

در آخر نيز مسئولين برگزاري نمايشگاه بينالمللي شهر مشهد را به منظور برگزاري اين نمايشگاه انتخاب كردند و از مصاحبههاي آنان اينگونه برميآمد كه از ابتدا به دنبال اين محل بودهاند. اين نيز تناقضي ديگر بود كه ذهن فعالان صنعت چاپ كشور را به خود مشغول داشت. آنان عنوان كردند به دليل نزديكي و هم مرز بودن استان خراسان رضوي با تعدادي از كشورهاي عضو سازمان اكو، نمايشگاه بينالمللي شهر مشهد براي برگزاري اين نمايشگاه انتخاب شده است. بايد از مسئولين امر سوال كرد كه اگر محل نمايشگاه بينالمللي مشهد براي برگزاري اين نمايشگاه مناسب بود، چرا زمان بسياري را صرف رايزني و گفتوگو با شركت نمايشگاههاي بينالمللي تهران نموديد؟

آيا در اين مورد بررسيهاي تحقيقاتي لازم صورت نگرفته بود؟ آيا برگزاري نمايشگاه در شهر مشهد يك الزام نبود؟ و سوالات بسيار زياد ديگري كه بايد از برگزاركننده نمايشگاه اكو پرسيده شوند.

پيشبرد امور مربوط به صنعت چاپ و تضمين رشد و تعالي اين صنعت تنها در سايه نقد منصفانه و از سر دلسوزي امكانپذير خواهد بود. لذا در اين مجال سعي شده است تا با تكيه بر مستندات و شواهد و قرائن نكات ابهامآميز مورد سوال قرار گيرند.

بدين منظور در حين برگزاري نمايشگاه به سراغ غرفهگذاران و حاضران در نمايشگاه رفته و نظرات آنان را در خصوص نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو سازمان منطقهاي اكو (پكو) جويا شديم. بدين جهت ماهنامه چاپ و تبليغات بدون هيچ پيشفرض و داوري تنها به طرح پرسشهايي در زمينه نحوه برگزاري اين نمايشگاه پرداخته است. آنچه در پي ميآيد نظرات، ديدگاهها، پيشنهادات و انتقاداتي است كه از سوي برخي از شركتكنندگان و غرفهگذاران در نمايشگاه مطرح شده است.

شركت ايرانروتاتيو به عنوان بزرگترين نمايندگي كمپانيهاي توليدكننده ماشينآلات و تجهيزات صنعت چاپ كشور در حال فعاليت است. محمدشاپور اسفرجاني مديرعامل ايرانروتاتيو كه دارنده نمايندگي انحصاري كمپاني بزرگ و مطرح هايدلبرگ در ايران است، نزديك به ۴ سال نمايشگاه بينالمللي ماشينآلات چاپ و بسته بندي تهران را تحريم كرده و در اين نمايشگاه حضور پيدا نميكند. ايرانروتاتيو در اولين دوره نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو حضور داشت. دلايل حضور ايرانروتاتيو را از مديرعامل آن ـ محمدشاپور اسفرجاني ـ جويا شديم.

ـ جناب آقاي اسفرجاني نظر شما در خصوص نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو (پكو) چيست؟ و با چه هدفي در اين نمايشگاه حضور پيدا كرديد؟

پاسخ: در ابتدا لازم ميدانم از دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين مسئولين اتحاديه صادركنندگان صنعت چاپ ايران تشكر و قدرداني نمايم. اين نمايشگاه نسبت به ديگر نمايشگاههايي كه در كشور برگزار ميگردد از سطح كيفي و استانداردهاي بهتري برخوردار بود. هماهنگيهايي كه پيش از اين نمايشگاه صورت گرفت بسيار مناسب و درخور توجه بود.

اما به طور كلي در مورد نمايشگاههاي صنعتي و تخصصي بايد گفته شود كه بررسي چگونگي و نحوه برگزاري آنها مستلزم شناخت نمايشگاه و اثربخشي آن در حوزههاي اقتصادي است.

به طور قطع غرفهگذاران و شركتكنندگان در نمايشگاههاي تخصصي همواره در پي جذب بازارهاي جديد، حفظ بازارهاي گذشته و بازدهي اقتصادي مناسب هستند.

لذا اصليترين نكتهاي كه در مورد هر نمايشگاهي بايد مورد دقتنظر و كنكاش قرار گيرد، بازدهي مناسب يا نامناسب آن است. خوشبختانه اين نمايشگاه توانسته در زمينههاي گوناگون مخاطبان حرفهاي و تخصصي خود را جذب نمايد.
اما مشكل اصلي، وضعيت اقتصادي حاكم بر بازار ايران است.

بازديدكنندگان در اين قبيل نمايشگاهها با آخرين تكنولوژيهاي روز جهاني آشنا ميشوند ولي متأسفانه به دليل عدم حمايتها و پشتيبانيهاي مالي لازم توسط بانكهاي و مراكز مالي و اعتباري توانايي خريداري اين دستگاهها از نمايشگاهها وجود ندارد. متأسفانه سيستمهاي بانكي توجه كافي و لازم را نسبت به بخش خصوصي صنعت چاپ و بسته بندي كشور ندارند و اين موضوع سبب ميشود تا حمايتها و پشتيبانيهاي لازم نيز در اين بخش وجود نداشته باشد.

ـ جنابعالي به عنوان يكي از فعالان مطرح بخش خصوصي صنعت چاپ در كشور و با توجه به نوع فعاليت و سابقه شما در اين عرصه، علت بروز اين مشكل را در چه مسائلي ميدانيد؟

پاسخ: به نظر ميرسد مشكل اساسي در اين زمينه رويكرد نظام بانكي و صنعتي كشور نسبت به صنعت چاپ و بسته بندي باشد. امروزه براي راهاندازي يك مجموعهاي كه در حوزه بسته بندي فعاليت ميكند هزينههاي ميلياردي لازم است. از طرف ديگر نقش و كاركردهاي صنعت چاپ نيز بسيار گسترده و وسيع است. آيا زمان آن نرسيده است كه مسئولين امر فعالان بخش خصوصي صنعت چاپ و بسته بندي كشور را صنعتگر بداند و نگاه خود را نسبت به آنان تغيير دهند؟

بايد فعاليتهايي صورت گيرد تا ديدگاه مسئولين امر در اين خصوص تغيير كرده و ابعاد خدماترساني صنعت چاپ و بسته بندي به ديگر صنايع كشور براي مديران اقتصادي و نظام بانكي كشور مشخص و روشن گردد. در همين شهر مشهد شاهد هستيم كه به دليل وجود ماشينآلات و تجهيزات نامناسب، بسياري از پروژههاي چاپي و بسته بندي به شهرهاي ديگر ارسال ميشود.

اين موضوع از جهات مختلف مشكلات عديدهاي را براي صنعتگران اين بخش ايجاد ميكند. اگر بتوان از طريق سيستمهاي بانكي و اعتباري شرايطي را فراهم آورد تا فعالان اين بخش بتوانند با استفاده از حمايتهاي مناسب و درخور توجه اقدام به خريداري ماشينآلات و تجهيزات مورد نياز نمايند بسياري از مشكلات و نقاط ضعف از ميان خواهد رفت.

ـ آيا نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو (پكو) توانست انتظارات و توقعات شما را به عنوان يك فعال بخش خصوصي كه در زمينه بازرگاني صنعتي فعاليت مينماييد برآورده سازد؟ به چه ميزان از اين نمايشگاه رضايت داريد؟

پاسخ: در حقيقت اين نمايشگاه از نظر جذب مخاطب حرفهاي و تخصصي فراتر از حد انتظار و توقع ما برگزار شد. مجريان و برگزاركنندگان اين نمايشگاه توانسته بودند از جهات مختلف و اطلاعرساني مناسب شرايطي را فراهم آورند تا بازديدكنندگان تخصصي و حرفهاي مناسبي در اين نمايشگاه حضور پيدا كنند. از طرف ديگر حضور غرفهگذاران و شركتكنندگان در اين نمايشگاه نيز از استانداردهاي قابل توجهي برخوردار بود. اين موضوع از جمله نقاط قوت نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو محسوب ميشود.

اما اين نمايشگاه نيز خالي از اشكال نيست.

به عنوان نمونه زمان اندك براي غرفهآرايي و آمادهسازي غرفههاست. نمايشگاه چاپ و بسته بندي شرايط متفاوتي با ديگر نمايشگاههاي تخصصي و صنعتي دارد. ما در اين دوره نتوانستيم ماشينآلات را به نمايشگاه منتقل نماييم و به اين دليل توانستيم تمام يا بخش اعظمي از توانمنديهاي نمايشگاهي خود را در اين نمايشگاه عرضه كنيم. شايد بتوان اشاره كرد كه زمانبنديها در اين نمايشگاه چندان مناسب نبود. در مجموع اين نمايشگاه مسير و فرآيند مثبتي را دنبال ميكند و چنانچه مسئولين امر اين روند را با رفع مشكلات و موانع موجود دنبال نمايند ميتوان انتظار نمايشگاههايي بهتر و استانداردتري را داشت.

ليكن مشكلات قبلي ما هنوز پا برجاست. به عبارت صحيحتر نوع فعاليت شركت ايرانروتاتيو به گونهاي است كه براي فروش و سفارش بيشتر نيازمند حمايتهاي بانكي از مشتريان خود ميباشد. اين مشكل اساس فعاليت شركتهاي بازرگاني و صنعتي است. تا زماني كه اين دست از مشكلات اساسي رفع نشوند ايرادات موجود به قوت خود باقي خواهند ماند. نوع فعاليت صنعت چاپ به گونهاي است كه نيازمند به حمايتهاي بانكي و دولتي است.

ـ گفته ميشود كه بازار صنعت چاپ و بسته بندي در تهران اشباع شده است. براساس اين تحليل نيازهاي بازار شهرها و استانهاي مختلف را بايد ارزيابي كرد. اين وضعيت براي شركت ايرانروتاتيو نيز وجود دارد؟ آيا شما به دنبال جذب بازار شهرها و استانهايي بجز تهران هستيد؟

پاسخ: بروز اين شرايط را بايد فرآيندي مثبت در صنعت چاپ و بسته بندي كشور دانست. در حال حاضر حتي بسياري از فعالان مستقر در تهران نيز به دنبال خروج از پايتخت هستند. چنانچه اين فعاليت و جهتگيري با مطالعات منسجم و تحقيقات علمي انجام شود ميتواند راهگشاي بسيار مناسبي براي صنعت چاپ كشور باشد. شركت ايرانروتاتيو نيز در حال بررسي بازار شهرها و استانهاي مختلف كشور است. ناگفته نماند كه ايرانروتاتيو در بسياري از شهرهاي كشور فعاليت داشته و دارد.

اين موضوع مبين جهتگيري و نوع نگاه مديران ايرانروتاتيو نسبت به فعاليت در شهرستانها است. پيشتر هم اشاره شد كه اين نوع فعاليت نيازمند مطالعات دقيق و فعال كردن بخشها و واحدهاي آموزشي و فني است. در اين راستا بايد نيازسنجيهاي دقيقي صورت گرفته و علاوه بر آن ظرفيتهاي فني و صنعتي هر بخشي از كشور مورد بررسي و ارزيابي دقيق صورت گيرد.

اما محمدرضا روحروان مديرعامل چاپخانه ايرانسپهر از ديگر شركتكنندگان در نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو (پكو)، ديدگاههاي متفاوتي نسبت به مديرعامل ايرانروتاتيو دارد. چاپخانه ايرانسپهر با هزينهي غرفهآرايي بسيار و استخدام پرسنل مترجم زبان روسي و چاپ قراردادهاي سه زبانه در نمايشگاه شركت كرده بود.

مديرعامل اين چاپخانه با اعلام نارضايتي از نحوه برگزاري اين نمايشگاه شرايط آن را بسيار نااميدكننده عنوان كرد.

وي در گفتوگو با خبرنگار ماهنامه چاپ و تبليغات ميگويد:

ـ جناب آقاي روحروان جنابعالي شرايط برگزاري اولين دوره نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو را چگونه ارزيابي ميكنيد؟ آيا از شركت در اين نمايشگاه رضايت داريد؟

پاسخ: متأسفانه چاپخانه ايرانسپهر به هيچيك از اهدافي كه تعيين كرده بود دست پيدا نكرد. وضعيت حاكم بر اين نمايشگاه بسيار نااميدكننده بود. اين نمايشگاه حتي در سطح نمايشگاههاي استاني و داخلي كشور نيز برگزار نگرديد. حتي در اين نمايشگاه حداقل استانداردهاي لازم براي يك نمايشگاه تخصصي و صنعتي نيز رعايت نشده بود. مشكلات اين نمايشگاه را ميتوان به بخشهاي مختلفي تقسيم كرد. موضوع اول نوع اطلاعرساني در اين نمايشگاه بود.

نمايشگاه پكو چه به لحاظ اطلاعرساني عمومي، چه از نظر اطلاعرساني تخصصي و چه از جنبه اطلاعرساني داخلي، موفقيتي به دست نياورد. اطلاعرساني به اندازهاي ضعيف و ناكارآمد بود كه مشخص نبود كدام غرفهگذاران در چه سالنهايي شركت كرده بودند. دفترچههاي راهنما، بروشورها و كاتالوگهاي توضيحي و اقلام مورد نياز جهت ارائه اطلاعات به بازديدكنندگان در اين نمايشگاه وجود نداشت. در سطح تبليغات و اطلاعرساني شهري و محيطي نيز بسيار ضعيف عمل شده به شكلي حتي بسياري از اهالي شهر مشهد نيز از برگزاري اين نمايشگاه بياطلاع بودند. بنرها و پلاكاردهايي كه بايد در مناطق و نقاط اصلي شهر به كار برده ميشد، متأسفانه جايي استفاده نشده و هيچ نوع اطلاعرساني و تبليغات مؤثري در شهر وجود نداشت.

به هر شكل بنده به عنوان مديرعامل چاپخانه ايرانسپهر از شركت در اين نمايشگاه به هيچوجه رضايت ندارم. مشكلات و مسائلي كه در اين نمايشگاه وجود داشت كيفيت آن را حتي از سطح كيفي نمايشگاههاي استاني نيز پايينتر آورده بود.

ـ با توجه به هزينههايي كه جنابعالي در زمينه جذب پرسنل مترجم روسي، تدوين قرارداد به سه زبان و غرفهآرايي به زبان روسي انجام داديد، آيا در اين نمايشگاه توانستيد با بازديدكنندگان كشورهاي عضو اكو ارتباط برقرار كنيد؟ و به طور كلي چه تعداد از بازديدكنندگان اين كشورها در غرفه شما حضور پيدا كردند؟

پاسخ: متأسفانه يكي از مشكلاتي كه در اين نمايشگاه وجود داشت وعدههاي غيرواقعي مسئولين برگزاري بود. مجريان نمايشگاه پيش از برگزاري، اعلام كرده بودند هياتهاي تخصصي علاوه بر كشورهاي عضو اكو از كشورهاي اتريش، امريكا، آلمان، دانمارك و… از اين نمايشگاه بازديد به عمل خواهند آورد. حتي گفته شده بود كه صنعتگران حوزه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو در اين نمايشگاه به عنوان غرفهگذار حضور خواهند داشت. ليكن با كمال تأسف هيچيك از اين وعدهها محقق نشد و غرفهگذاران نمايشگاه نتوانستند موفق به عقد قرارداد با بازديدكنندگاني از كشورهاي اكو شوند.

غرفههاي خالي نمايشگاه كه بر روي كتيبهي آنها عناوين كشورهاي اكو نقش بسته بود، گواه اين ادعا است. مسئولين برگزاري حتي توانايي فروش تمام فضاي نمايشگاه را نيز نداشتند و خيلي از غرفهها در سالن اصلي نيز خالي مانده بود.

در زمينه خدمات رفاهي هم مشكلات عديدهاي وجود داشت. مشخص بود كه موكتهاي كف سالنها تاكنون چند نوبت مصرف شدهاند. كتيبهها به صورت نيمهكاره بود كه فضاي بسياري زشتي را براي غرفهها ايجاد كرده بود. در اين نمايشگاه تنها يك سالن ـ سالن اصلي (فردوسي) ـ استاندارد وجود داشت و بقيهي سالنها از نظر اصول استانداردي نمايشگاههاي بينالمللي با مشكلات بسياري روبرو بودند. حتي در اين سالن نيز غرفههاي زيادي بودند كه به صورت خالي باقي مانده بودند و غرفهگذاراني در آنها حضور نداشتند.

ـ با توجه به مشكلات و مواردي كه عنوان نموديد، آيا شما در دوره آينده نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو (پكو) شركت خواهيد داشت؟

پاسخ: تا زماني كه پاسخهاي لازم را از طرف مسئولين برگزاركننده نمايشگاه دريافت نكنم به هيچ عنوان در اين نمايشگاه شركت نخواهم كرد. در تمام طول برگزاري نمايشگاه موفق به ارتباط با جناب آقاي رضا رضايي نشدم. ايشان به عنوان مديري كه بنده را به حضور در اين نمايشگاه تشويق ميكرد، بايد پاسخگوي مشكلات موجود نيز ميبود. ليكن متأسفانه پاسخي به بنده ندادند. همانطور كه پيشتر نيز اشاره كردم با توجه به شرايط و وضعيت موجود در اين دوره از نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو و در صورت عدم تغييرات اساسي در نحوه مديريت اين نمايشگاه، ديگر در آن حضور نخواهم داشت.

شركت بهامينپويا از ديگر شركتهاي نمايندگي بود كه در اين دوره از نمايشگاه پكو حضور داشت. محمد باغبانيجم ضمن بعضي انتقاداتي كه نسبت به نحوه برگزاري نمايشگاه داشت، در مجموع از شرايط موجود اعلام رضايت كرده و در مصاحبه با ماهنامه چاپ و تبليغات اين نمايشگاه را به نوعي استاني ارزيابي كرده و افزود:

ـ به نظرميرسد ميزان استقبال شركتها و مؤسسات حوزههاي مختلف صنعت چاپ و بسته بندي از نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو مناسب بوده است. شركت بهامينپويا از جمله اين شركتكنندگان و غرفهگذاران اين نمايشگاه است. جنابعالي به عنوان مديرعامل اين شركت، آيا نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو توانست رضايت شما جلب نمايد؟ و به طور كلي برنامهريزيها و طرحهاي اين نمايشگاه را چگونه ارزيابي ميكنيد؟

ـ ـ ارزيابي نمايشگاه ابعاد مختلف و متفاوتي را شامل ميشود و هر نمايشگاهي را بايد از حوزههاي گوناگون و موارد مختلف بررسي كرد. در مورد نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو (پكو) نيز اين مورد مشهود بوده و بايد با دقتنظر به آن پرداخت. اين نمايشگاه نيز همانند بسياري از نمايشگاههاي تخصصي كشور مشكلات و موارد نامساعدي داشت. البته در گفتوگوها و جلساتي كه با اعضاي هيات مديره اتحاديه صادركنندگان خدمات صنعت ايران چاپ داشتيم، دلايل و استدلالهاي اعضاي هيات مديره و برگزاركنندگان نمايشگاه قابل قبول بوده و منطقي به نظر ميرسيدند. يكي از بزرگترين مشكلات برگزاري اين نمايشگاه زمان بسيار اندك و ناكافي به منظور برگزاري نمايشگاهي در اين ابعاد بود.

برگزاري نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو با توجه به ساختار مدني، حقوقي، اجتماعي، فرهنگي و شرايط خاص سياسي اين كشورها مستلزم زمان مناسب و فرصت كافي است. در اين ميان برگزاركنندگان نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو تنها ۲ ماه و نيم فرصت داشتند تا اين نمايشگاه را برگزار كرده، از ميهمانان دعوت به عمل آورده، غرفههاي نمايشگاه را واگذار كرده، تبليغات محيطي و ملي را انجام داده و به طور كلي خود را به منظور برگزاري نمايشگاهي در اين ابعاد آماده سازند. به طور قطع اين زمان كافي نبوده و برخي از مشكلات موجود ناشي از اين مورد است.

از ديگر سو، مجموعه برگزاركننده نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو براي اولين بار دست به اين اقدام ميزدند. در حقيقت مجري نمايشگاه تجربه كافي و لازم را به منظور برگزاري اين نمايشگاه نداشت. اين موضوع نيز يكي از عوامل و دلايل مهم وجود برخي نارساييها و ناهماهنگيها بود. به عنوان نمونه، غرفهگذاران زمان مناسبي به جهت تجهيز و آمادهسازي غرفههاي خود نداشتند.

غرفه گذاران ناگزير بودند تنها ظرف يكي دو روز باقيمانده تا افتتاحيه غرفههاي خود را آماده كرده و ماشينآلات قابل عرضه را نصب نمايند. اين مورد از جمله تفاوتهاي آشكار نمايشگاه تخصصي صنعت چاپ با ديگر نمايشگاههاي تخصصي است. بدين معني كه ماشينآلات و تجهيزات مورد استفاده در صنعت چاپ به دليل حجم، حساسيت، ارزش و نوع ساختارهاي بكار رفته در آنها، شرايط خاصي را جهت حمل و نقل، نصب و راهاندازي دارند. در نتيجه مؤسسات و شركتهاي مرتبط با صنعت چاپ به منظور نصب و راهاندازي سيستمها و تجهيزات خود نيازمند هماهنگيهاي بيشتر و زمان مناسبتري هستند.

اما از نظر استقبال مخاطبان تخصصي و حضور فعالان اين صنعت، نمايشگاه از استانداردها و امكانات بسيار مناسبي برخوردار بود. به شكلي كه ميزان استقبال حتي در انتظار بنده هم نبود. بايد در نظر داشت كه اين نمايشگاه به نوعي، نمايشگاه استاني نيز محسوب ميشد. معمول اين است كه در نمايشگاههاي استاني مخاطبان به شكل خانوادگي به نمايشگاه مراجعه ميكنند به طوري كه رفتن به نمايشگاه در استانها تبديل به يك پيكنيك شده و بازديدهاي اثربخشي از طرف مراجعهكنندگان و بازديدكنندگان انجام نميشود. اما در نمايشگاه چاپ كشورهاي عضو اكو (پكو) اين عادت معمول دچار تغيير شده و ميزان بازديدهاي اثربخش بسيار بيشتر شده بود. تعداد اين بازديدها به خصوص در روزهاي سوم و چهارم نمايشگاه به گونهاي بود كه پرسنل شركت بهامينپويا توان پاسخگويي به كليه بازديدكنندگان از غرفه را نداشتند تا جايي كه در مواردي ناچار به عذرخواهي از برخي ميهمانان شديم.

ـ آيا شركت بهامينپويا در مدت برگزاري نمايشگاه موفق به عقد قرارداد با بازديدكنندگان شد؟ و به طور كلي اين بازديدها تا چه حد توانست انتظارات اقتصادي شركت بهامينپويا را مرتفع سازد؟

ـ ـ حضور بازديدكنندگان خارجي در اين نمايشگاه كه به دو صورت گروهي و انفرادي انجام ميشد، فرصتهاي مناسبي را براي غرفهگذاران داخلي ايجاد كرده بود. تعداد قابل توجهي از اين بازديدكنندگان تخصصي بوده و بازدهي بسيار مناسبي براي غرفهگذاران ايراني داشتند. در اين بازديدها گفتوگوها و مذاكرات موفقيتآميزي ميان شركت بهامينپويا و بازديدكنندگان صورت گرفت. اما شركت بهامينپويا به طور كلي در هيچ نمايشگاهي به صورت مستقيم اقدام به عقد قرار داد نميكند. خوشبختانه مديران بهامينپويا توانستند در اين نمايشگاه گفتگوهايي را با بازديدكنندگان انجام دهند و به موفقيتهايي نيز دست پيدا كنند. در مجموع بنده از نحوه برگزاري اين نمايشگاه به صورت نسبي رضايت دارم.

اما آرش حاتمي مديرعامل شركت آرياوند تهران نظر ديگري در خصوص نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو دارد. وي از نحوه برگزاري اين نمايشگاه رضايت نداشته و به طور صريح اعلام ميكند كه ديگر در اين نمايشگاه حضور پيدا نخواهد كرد. آنچه در پي ميآيد نقطهنظرات و ديدگاههاي آرش حاتمي نسبت به نمايشگاه پكو است:

ـ جناب آقاي حاتمي شرايط نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو (پكو) را چگونه ارزيابي ميكنيد؟ آيا از حضور يافتن در اين نمايشگاه رضايت داريد؟

پاسخ: خير. بنده به هيچوجه از حضور در اين نمايشگاه رضايت ندارم. متأسفانه اين نمايشگاه مشكلات و مسائل گوناگوني داشت. نمايشگاه پكو در جذب بازديدكننده تخصصي داخلي و خارجي، جذب سرمايهگذاران كشورهاي عضو اكو، اطلاعرساني تخصصي، خدمات رفاهي مناسب، زمانبندي صحيح و… مشكلات و مسائل بسيار زيادي داشت. به نظر ميرسد بسياري از شركتها توانايي جذب مخاطب بيشتري نسبت به برگزاركنندگان اين نمايشگاه داشتند. به عنوان نمونه شركت آرياوند تهران به تنهايي ميتوانست مخاطبان بيشتري را به اين نمايشگاه جذب نمايد. شايد بهتر بود برنامه دعوت از بازديدكننده و مخاطبان را در اختيار خود شركتها قرار ميدادند شايد در اين صورت شاهد حضور بازديدكنندگان بيشتري در نمايشگاه بوديم.

ـ نزديك به يك سال است كه شركت آرياوند تهران در نظر دارد تا در كشورهاي آسياي ميانه كه بخشي از آنها كشورهاي عضو سازمان منطقهاي اكو هستند، سرمايهگذاري كرده و نمايندگيهايي را در اين كشورها داير نمايد. آيا اين نمايشگاه توانست به شركت آرياوند در اين زمينه كمكهايي داشته باشد؟

پاسخ: چنانچه اين نمايشگاه به صورت استاندارد و با رعايت اصول صحيح برگزاري نمايشگاههاي تخصصي برگزار ميشد، ميتوانست كمكهاي فراواني به شركت آرياوند در اين زمينه داشته باشد. ليكن به دليل برگزاري نامساعد و نامطلوب نمايشگاه هيچ كمكي در اين راستا به شركت آرياوند نگرديد. به نظر ميرسد مشكلات بسياري وجود داشته و هيچ هياتي از كشورهاي عضو اكو از اين نمايشگاه بازديد نكردند. اين مسئله موجب شد تا نمايشگاه فاقد كيفيت مورد نظر بوده و انتظارات و توقعات شركت آرياوند تهران و تعداد قابل توجهي از غرفهگذاران را برآورده نسازد.

نمايشگاه بينالمللي چاپ و بسته بندي تهران عليرغم تمام مشكلاتي كه دارد، بسيار بهتر از اين نمايشگاه برگزار ميگردد. اگر بخواهيم اين دو نمايشگاه را با يكديگر از جهات مختلف مقايسه نماييم، بايد اذعان كنيم كه نمايشگاه تهران بسيار استانداردتر از اين نمايشگاه برگزار ميشود. حداقل در حوزه بازديدكنندگان حرفهاي نمايشگاه بينالمللي ماشينآلات چاپ و بسته بندي تهران، موفقيتهاي بيشتري نسبت به اين نمايشگاه دارد.

ـ اگر در دورههاي آينده محل برگزاري نمايشگاه پكو تغيير كرده و به تهران منتقل شود، آيا در آن صورت در اين نمايشگاه شركت مينماييد؟

پاسخ: مشكل اصلي محل برگزاري نمايشگاه پكو نيست. مشكل اساسي را بايد در لزوم برگزاري چنين نمايشگاهي ارزيابي و بررسي كرد. به نظر بنده اين نمايشگاه اگر در هر نقطهاي از ايران برگزار شود هم موفق نخواهد بود. بنده معتقدم مسئولين برگزاري اين نمايشگاه تلاش زيادي به منظور جذب مخاطبان كشورهاي عضو اكو و سرمايهگذاران اين كشورها انجام دادهاند، ولي دلايلي مختلفي وجود دارد كه اين گروهها به چنين نمايشگاهي روي خوش نشان نميدهند. اصل برگزاري نمايشگاهي در اين ابعاد بايد مورد بررسي و ارزيابيهاي دقيقي قرار گرفته و در مورد لزوم برگزاري آن بازشناسي مجددي انجام شود. شركت آرياوند تهران از اين پس در هيچ نمايشگاهي كه با نام چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو برگزار شود شركت نخواهد داشت.

بحث و تحليلهاي فراواني در مورد نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو اكو به وجود آمده است. همانطور كه پيشتر اشاره شد اين نمايشگاه موافقان و مخالفان فراواني در بدنه صنعت چاپ و بسته بندي كشور دارد. تعداد قابل توجهي از غرفهگذاران نمايشگاه نسبت به كيفيت برگزاري، خدمات رفاهي، اطلاعرساني، تنظيم سالنها و غرفهها، تعداد بازديدكنندگان حرفهاي و متخصص، ساعات برگزاري، روزها و زمان برگزاري و… انتقاداتي دارند. بعضي ديگر از فعالان صنعت چاپ و بسته بندي كشور نيز با مثبت ارزيابي كردن اين نمايشگاه نقاط مثبت فراواني را در اين نمايشگاه يافتهاند. در اين مجال سعي شد با رعايت انصاف ديدگاه موافقان و مخالفان در كنار هم گنجانده شده و قضاوت نهايي را برعهده فعالان صنعت چاپ و بسته بندي ايران واگذاريم.

در شمارههاي آتي با برگزاركنندگان و مجريان اين نمايشگاه نيز گفتوگوهايي انجام خواهد شد و نظرات مديران نمايشگاه چاپ و بسته بندي كشورهاي عضو در ماهنامه چاپ و تبليغات اكو منعكس ميشود.

مهتاب موید