کپی‌ رایت، نوعی حفاظت قانونی آثار علمی ادبی و هنری است. این قانون شامل هر نوع عرضه‌ای از آثار می‌باشد و به صاحب اثر اجازه می‌دهد که از حقوق انحصاری (به این معنی که فقط شامل صاحب اثر است و نه افرادی که به نحوی به اثر دسترسی دارند)که شامل تکثیر و اقتباس در شیوه بیان نو است استفاده کند.

 تاریخچه قانون حق تکثر(کپی‌ رایت)

تا قبل از کنفرانس برن که در شهر برن در سال ۱۸۸۶ بین کشور‌های پادشاهی منعقد شد، حقوق قانونی صاحب اثر فقط در کشور خودش رعایت می‌گردید، اما پیمان برن، داشتن این حق را در تمام کشورهای صاحب اثر قابل اجرا دانست. این پیمان تا کنون بارها مورد تجدید نظر قرار گرفته است.

 قانون کپی‌ رایت از چه زمانی آغاز می‌شود ؟

قانون کپی‌ رایت از زمانی که اثری به وجود می‌آید (به طوری که در شکلی ملموس باشد) شامل آن اثر می‌شود.

 کپی‌ رایت چیست؟

کپی‌ رایت نوعی حفاظت قانونی از آثار چاپ شده و چاپ نشده ادبی، علمی‌و هنری است. این آثار به هر صورت که عرضه شده باشند، در حالی که دارای ماهیتی قابل درک باشند یعنی دیده، شنیده یا لمس شوند، شامل این حمایت خواهند بود. اگر این اثر یک مقاله، نمایشنامه، ترانه، یک حرکت جدید، کد Htmlیا گرافیک رایانه‌ای باشد که قابل ثبت بر کاغذ، نوار کاست، cd یا هارد‌درایو رایانه باشد نیز شامل قانون کپی‌ رایت می‌شود.

قانون کپی‌ رایت به خالق اثر اجازه می‌دهد تا از حقوق انحصاری تکثیر اقتباس در شیوه بیان نو (مانند تبدیل یک رمان به فیلم)، پخش و نمایش عمومی‌اثر استفاده کند. انحصاری به این معنا است که تنها خالق اثر، نه کسی که به نحوی به اثر دسترسی دارد، می‌تواند از این حقوق استفاده کند.

 چه زمانی کپی ‌رایت یک اثر به پایان می‌رسد.؟

گاهی اوقات در یک ثبت کپی‌ رایت به چند تاریخ برمی‌خوریم. از آنجا که یک خالق اثر در طول زمان، کار خود را تصیح، تکمیل یا دوباره نویسی می‌کند، تمام تاریخ‌های ثبت شده، زمان خلق اثر را در دوره‌های مختلف مشخص می‌کنند و نشان‌دهنده زمان پایان گرفتن کپی‌ رایت نیسنتد.

بر اساس پیمان برن، تاریخ انقضای کپی‌ رایت، حداقل شامل طول حیات خالق آن و ۵۰ سال پس از مرگ وی است. این مقدار زمان شامل تمام کشور‌های عضو در پیمان برن و هر کشور می‌تواند زمان بیشتری برای قابل اجرا بودن کپی‌ رایت قائل شود اما این زمان نمی‌تواند از مقدار تعیین شده در پیمان کمتر باشد.

گاهی اوقات در طی یک وصیت رسمی،‌حقوق یک اثر به بازماندگان صاحب آن تعلق می‌گیرد که البته باید رسما تائید شده باشد.

 کپی‌ رایت در اینترنت

بر خلاف یک طرز فکر عمومی‌که همه می‌پندارند اینترنت یک فضای عمومی‌است و بر داشت مطالب آن ازاد است، آنچه در اینترنت می‌بینیم تنها در صورتی قابل کپی کردن می‌باشد که دولتی بوده مانند سفارت‌خانه‌ها و دانشگاه‌ها و. … یا تاریخ کپی‌ رایت آن گذشته یا صاحب وب، گاه حقوق خود را لغو یا واگذار کرده باشد.

 گرافیک‌ها و تصاویر لینکی رایگان

تصاویر گرافیکی که در سایت‌ها با عنوان free یا رایگان عرضه می‌شوند جزو اموال عمومی‌نیستند شما می‌توانید از این تصاویر به طور رایگان استفاده نمایید اما “صاحب” آن به شمار نخواهید امد. در واقع، شما در صورتی می‌توانید از آنها استفاده کنید که با شرایط صاحب آن موافقت کنید برای مثال، اگر صاحب اثر خواسته باشد که “در تصویر، دخل و تصرف نکنید”یا «فقط در homepageشخصی خود از آن استفاده کنید”حتما این کار را انجام دهید.همین مساله در مورد تصاویر لینکی و نشانه‌ها هم صدق می‌کند.»

مواردی که در قانون کپی‌ رایت آمریکا ذکر گردیده و شامل حق کپی‌برداری است عبارتند از:

(۱) آثار ادبی

(۲) آثار موزیکال (موسیقی) به همراه لغات ضمیمه

(۳) آثار نمایشی

(۴) نمایش بدون صدا

(۵) آثار مصور،گرافیکی و تندیس

(۶) تصاویر متحرک (انیمیشن) و کارهای سمعی-بصری

(۷) صداهای ضبط شده

(۸) آثار معماری

مهتاب موید