آن زمان که دوربينهاي عکاسي هنوز نگاتيوي بودند، عکاسي پانوراما تنها از عکاسان حرفهاي و بوسيله دوربينها و تاريکخانههاي مجهز و مخصوص اين کار برميآمد. اما امروزه ديگر عکاسي پانوراما يک تخصص نيست. بلکه کافيست تعدادي عکس کنار هم از يک منظره بگيريد و بقيه کار را به نرمافزار کامپيوتريتان بسپاريد. نرمافزارهاي کامپيوتري اين روزها مجهز به انواع قابليتهاي ساخت پانوراما شدهاند و در چشم بر هم زدني از عکسهاي پيدرپي شما يک عکس پانوراما ساخته و تحويل ميدهند.

اما نکته مهمي که بايد به خاطر داشته باشيد اين است که گاهي اوقات عکسهايي که براي پانوراما ميگيريد شرايط مورد نياز براي يک نتيجه عالي را ندارند.
اگرچه نرمافزارهاي ويرايشگر ميتوانند تا حد زيادي از اشتباهات شما را جبران کنند، اما بايد شما نيز در هنگام عکاسي يک سري نکات را به خاطر داشته باشيد. با نکاتي که در اينجا ميخوانيد، احتمال اشتباهاتتان براي اين نوع عکاسي به حداقل ميرسد و همچنين خلاقيت بيشتري براي ساخت تصاوير زيبا پيدا خواهيد کرد.

۱٫ اگر دوربينتان داراي وضعيت پانوراما است حتما از آن استفاده کنيد

برخي از دوربينهاي کامپکت درکنار وضعيتهاي معمول عکاسي و سکانسهاي آمادهاي که دارند، يک حالت عکاسي پانوراما نيز دارند. اين وضعيت چند کار مختلف را برايتان انجام ميدهد. اول از همه اينکه پيش نمايشي از عکس قبلي که گرفتهايد را روي LCD نمايش داده و تصويري زنده از کادر در حال عکاسي را نيز با شفافيت کمتري روي آن نشان ميدهد. اين کار به اين دليل انجام ميشود که شما بتوانيد به راحتي لبه عکسها را روي هم قرار دهيد يا اصطلاحا آنها را Overlap کنيد. درباره Overlap کمي جلوتر توضيح دادهام. دوم اينکه وقتي در اين حالت قرار داريد، تنظيمات نوردهي دوربين اصلا تغيير نخواهد کرد.

حتي اگر در حالت عادي نياز به تغيير نوردهي باشد. اين کار به اين خاطر است که در هنگام کار با نرمافزار ويرايشگر ساخت پانوراما، براي چسباندن عکسها با نورهاي مختلف کنار يکديگر مشکلي پيش نيايد (البته در برخي از دوربينهاي جديدتر، نورسنجي به صورت خودکار تغيير و تنظيم ميشود). تصويري که در اينجا ميبينيد از ترکيب ۲۵ تصوير عکاسي شده با دوربين کامپکت کانن SD630 در وضعيت پانوراماي دوربين عکاسي شده است.

۲٫ روي هم قرارگيري يا Overlap

Overlap کردن تصوير يکي از مهمترين اصول در عکاسي پانوراما است. تنها يک لغزش غير قابل ترميم در Overlap کردن دو تصوير پيدرپي، ميتواند زيبايي و شکوه يک عکس پانوراما را از بين ببرد. هيچکس دوست ندارد يک عکس پانوراما از ميدان نقش جهان را در حالي که يک خط سفيد رنگ از ميان تصوير ميگذرد نگاه کند. من شخصا براي عکسهاي پانوراما حدود ۳۰% از تصوير دوم را روي اولي Overlap ميکنم.

برخي از عکاسان معتقدند تا ۱۵% Overlap نيز کافي است. سعي کنيد با دوربينتان چندين بار عکاسي کنيد و ببينيد که چه مقدار از Overlap تصوير برايتان مناسبتر است.
افزايش مقدار Overlap باعث ميشود نرمافزار براي هماهنگ کرن لبههاي تصاوير اعوجاج کمتري ايجاد کند. البته اين مقدار اعوجاج بستگي به تنظيمات فاصله کانوني و لنز شما نيز دارد. در صورتيکه از دوربينهاي DSLR استفاده ميکنيد که نقاط فوکوس مشخص دارند، به راحتي ميتوانيد از همان نقاط فوکوس براي حدس زدن محل Overlapها استفاده کنيد.

۳٫عکسها را روي يک خط بگيريد

هر چقدر تعداد عکسهاي شما بيشتر ميشود صاف نگاه داشتن دوربين اهميت بيشتري پيدا ميکند. به عنوان مثال اگر براي يک عکس پانوراما ۴ يا ۵ عکس ميگيريد، کمي خارج شدن از محور مشکل چنداني ايجاد نميکند. اما وقتي ۳۰ عکس براي يک صحنه گرفتهايد، خيلي مهم است که دوربين را روي يک محور ثابت نگاه داريد. دقت کنيد که جابجا شدن دوربين و دور شدن از محور عکسهاي قبلي، گاهي اوقات به جز مشکلات اعوجاج و غيره، موجب تغيير فوکوس و پسزمينه و غيره ميشود. خصوصا تغيير فوکوس روي پسزمينه و پيشزمينه از مشکلاتي است که ممکن است بر اثر تغيير زاويه دوربين پيش آيد و متاسفانه تاثير بدي روي عکس نهايي ميگذارد. استفاده از سهپايه روش خوبي براي اطمينان از عدم تغيير مسير عکاسها است.

۴٫ نورسنجي را درست انجام دهيد

اين يکي از آن نکتههاي مشکلي است که يادگيري آن نياز به تمرين و تجربه زيادي دارد. اگر از يک دوربين DSLR يا دوربيني که قابليت عکاسي پانوراما ندارد استفاده ميکنيد،احتمالا مجبوريد براي عکاسي پانوراما، وضعيت دوربين را روي حالت دستي يا Manual بگذاريد. بهتر است در روشنترين و تاريکترين فريمي که ميخواهيد عکس بگيريد يک نورسنجي کرده و مقدار ديافراگم و سرعت دوربين را چيزي مابين آن دو قرار دهيد. حتي بد نيست يک استپ هم پايينتر از معدل روشنترين و تاريکترين صحنه انتخاب کنيد، تا حداقل مطمئن شويد که رنگ يکدست به خوبي در عکس نهايي ديده خواهد شد.

۵٫ ببينيد آيا در صحنهتان چيزي متحرک است يا خير؟

حرکت و جنبش در يک تصوير پانوراما ميتواند هر آنچه را که رشتهايد پنبه کند. گاهي اوقات ميتوان از محو شدگي افراد، ماشينها، گياهان و ديگر اجزاي متحرک تصوير چشمپوشي کرد. اما تعداد زياد نقاط محو، موجب ميشود کامپيوتر براي Overlap کردن لبههاي تصوير با مشکل مواجه شود و گاهي اوقات اصلا عکسها را به هم نميچسباند. معني اين حرف اين است که شما بايد عکسهايتان را خيلي سريع بگيريد. و خوب، گاهي اوقات محوشدگي غير قابل پرهيز است.

۶٫ مراقب لنزهاي خيلي باز (سوپر وايد) باشيد

يک چيزي که در هنگام کار با لنزهاي کيت دوربينهاي DSLR و همچنين دوربينهاي کامپکت بايد به خاطر داشته باشيد اين است که بايد سعي کنيد تا جاي ممکن از فاصلههاي کانوني کوتاه (وايد) استفاده نکنيد. اين کار موجب اعوجاج در فواصل ميشود. دقت داشته باشيد که هميشه هم استفاده از يک لنز وايد خوب دستيابي به يک عکس پانوراماي خوب را تضمين نميکند. گاهي اوقات بهتر است اجازه دهيد نرمافزار پانورامايتان بخشهايي از تصاوير را برش بزند تا تاثير اين اعوجاج به حداقل برسد. سعي کنيد بيشتر از وضعيت نرمال لنزهاي زوم استفاده کنيد تا حداقل اعوجاج را داشته باشيد.

۷٫ بالا و پايين و اطراف نيز نگاه کنيد

در نرم افزارهاي جديد ديگر محدوديتي براي يکنواخت بودن مسير عکسهاي پانوراما مثلا از راست به چپ وجود ندارد. مثلا ميتوانيد از چپ به راست (يا از بالا به پايين عکس) بگيريد. سپس با بالا و پايين کردن جهت دوربين، اجزاي بيشتري از صحنه روبرو را در عکستان بياوريد. البته در هنگام گرفتن عکسها باز هم به قوانين Overlap که در بالا گفتيم توجه داشته باشيد. زيرا عکسها نه تنها از چپ و راست بايد روي هم Overlap شوند، بلکه در اين حالت بايد از بالا و پايين تصوير نيز به اندازه کافي جا براي روي هم قرار گرفتن باشد. با اين کار احتمالا مشکلاتي که در رنگ يکنواخت آسمان بوجود ميآمد نيز بوسيله تصاوير اضافي برطرف ميشود.

۸٫ حواستان به فيلتر پولاريزه باشد

اغلب عکاسان طبيعت از فيلترهاي پولاريزه استفاده ميکنند. اين فيلتر ميتواند غلظت رنگ آبي آسمان را افزايش داده و جلوه زيباتري به آن بدهد. در حقيقت اين فيلتر به گونهاي طراحي شده است که غلظت رنگ آبي آسمان را در نيمه بالايي تصوير (که احتمالا محل قرارگيري آسمان است) تغيير ميدهد. استفاده از اين فيلتر در پانوراما، خصوصا وقتي عکسهاي پانوراماي عمودي ميگيريد، ميتواند موجب تغيير رنگ در بخشهايي از آسمان شود. بنابراين قبل از شروع کار اين فيلتر را باز کنيد.

۹٫ پانوراماي عمودي را فراموش نکنيد

عکسهاي عمودي گاهي اوقات فراموش ميشوند. اصول عکاسي پانوراماي عمودي شبيه همان اصول پانوراماي افقي است. براي عکاسي از چنين صحنههايي احتمالا بايد دوربين را با زاويه نود درجه روي سه پايه ببنديد. يا براي عکسها روي دست آن را به صورت عمودي نگاه داريد. براي شروع بد نيست از ساختمانها يا آبشارها عکس بگيريد و بعد سعي کنيد به دنبال سوژههاي زيباتري بگرديد.

اينها نکاتي کوچک براي بهبود عکسهاي پانوراماي شما بودند. نکتهاي که بايد دقت داشته باشيد اين است که اغلب اوقات براي گرفتن يک عکس پانوراماي خوب به دوربينهاي گرانقيمت احتياجي نداريد. بلکه بيشتر استعداد و تمرين و تجربه خودتان است که ميتواند به گرفتن نتايج خوب بيانجامد. اگر شما نيز در عکاسي پانوراما تجربههاي جالبي داريد، ميتوانيد آنها را با ما در ميان بگذاريد. موفق باشيد.

مهتاب موید