اگر نیاز دارید تا در مراسم افتتاحیه‌ی نمایشگاه عكاسی، كسی را تحت تاثیر قرار دهید، می‌توانید از اصطلاح «متامریسم» استفاده كنید. لغت‌نامه‌ی مایكروسافت متامریسم را این گونه را تعریف می‌كند: «شرایطی كه در آن بدن به چند جزء تقسیم می‌شود. این مرحله در اكثر موجودات زنده و در مراحل اولیه‌ی رشد جنین صورت می‌پذیرد.» اگر نمی‌توانید به درستی رابطه‌ی میان متامریسم و مدیریت رنگ را دریابید، نگران نباشید. شما تنها كسی نیستید كه نمی‌تواند به درستی واژه‌ی متامریسم را درك كند. متامریسم بر خلاف آنچه كه به نظر می‌رسد، پدیده‌ی خیلی خوبی است. متامریسم پدیده‌ای است كه در آن دو رنگ در یك شرایط منطبق نمی‌شوند . این موضوع ممكن است چندان مثبت به نظر نرسد و در بسیاری موارد چنین است اما گاهی متامریسم می‌تواند موثر واقع شود.

ویژگی‌های طیفی خاص

هر رنگ، ویژگی‌های طیفی خاص خود را دارد. در حقیقت، هر جسمی كه نور را منعكس می‌كند، ویژگی‌های طیفی خاصی دارد. این ویژگی‌ها، ویژگی‌های نور منعكس شده هستند و معمولا با چگونگی پخش یا منعكس كردن نور در هر طول موج خاص تعریف می‌شوند. به دلیل پدیده‌ی متامریسم، اجسام با ویژگی مختلف طیفی می‌توانند با نور یكسان به چشم انسان برسند. این موضوع بسیار مهم است.

متامریسم این امكان را فراهم می‌آورد كه مثلا با استفاده از مركب‌های مختلف یك رنگ یكسان خلق كرد. بدون پدیده‌ی متامریسم ما مجبوریم برای تولید یك رنگ خاص، دقیقا از رنگدانه‌های یكسان استفاده كنیم. علاوه بر این، برای تولید یك رنگ خاص، باید از مركب‌ همان رنگ استفاده كرد. این موضوع چندان عملی نیست. تصور كنید اگر برای هر رنگی كه می‌خواهیم تولید كنیم به یك مركب جداگانه نیاز باشد، به چه تعداد مركب مختلف در چاپگر جوهرافشان نیاز خواهیم داشت. به كمك متامریسم، ما می‌توانیم بر خلاف ویژگی‌های متفاوت طیفی رنگ‌های مورد استفاده، رنگ‌های مختلفی تولید كنیم كه تجربی رنگی یكسانی خواهند داشت.

البته، متامریسم معایبی هم دارد:

این امكان وجود دارد دو رنگی كه به نظر می‌رسد در یك شرایط نوری كاملا با یكدیگر منطبق هستند، در یك شرایط نوری متفاوت به نظر برسند. اگر شما می‌خواهید دو تصویر چاپی مختلف با رنگ‌های یكسان داشته باشید، این مسئله می‌تواند مشكل‌ساز شود. تا زمانی كه شما تصاویرتان به مشتری تحویل می‌دهید، امكان بروز متامریسم وجود دارد.

برای تصاویر عكاسی هم، بروز متامریسم می‌تواند مشكل‌ساز شود. البته این مشكل ربطی به مسئله‌ی انطباق رنگی ندارد. متامریسم می‌تواند در روابط میان رنگ‌ها مشكل ایجاد كند و در شرایط نوری مختلف باعث می‌شود رنگ‌ها یكسان به نظر نرسند.

در این نوع شرایط، نورپردازی متفاوت، تغییراتی در فضاهای مختلف تصویر چاپی به وجود می‌آورد و این مسئله می‌تواند یك مشكل جدی محسوب شود.

از متامریسم در بعضی موارد به بدی یاد می‌شود كه در خور آن نیست.

یكی از این موارد به مشاهده‌ی یك تصویر چاپی در منابع نوری متفاوت مربوط می‌شود. این موضوع به مبحث رنگ دریافتی در ابتدای این فصل برمی‌گردد. اگر شما منبع نور را تغییر دهید، چگونگی دریافت و دید تصویر چاپی را نیز تغییر داده‌اید.

تصویری كه در نور تاریكخانه‌ی دیجیتالی شما عالی به نظر می‌رسد، ممكن است در یك شرایط پرنور این چنین نباشد. این پدیده، متامریسم نیست. این، تغییر در روشنایی و منبع نور است كه باعث ایجاد تغییر در ظاهر تصویر می‌شود. چون منبع نور متفاوت به معنای تغییر رنگی است كه منعكس و مشاهده می‌گردد. شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید كه یك تصویر چاپی در شرایط نوری مختلف، یكسان به نظر برسد.

یكی دیگر از مسائلی كه باعث شده از متامریسم به عنوان یك پدیده‌ی نامطلوب یاد شود، «اكلیل‌كاری یا برنزی‌ كردن» است. چون در شرایط اكلیل‌كاری یا برنزی كردن بعضی مركب‌ها،‌ ویژگی‌های انعكاسی مختلفی دارند و این مسئله باعث می‌شود كه مركب‌های مزبور در هر شرایط نوری به گونه‌ای متفاوت به نظر آیند. این مسئله بیشتر در رابطه با مركب مشكی و مخصوصا مركب‌های پیگمنتی مشكی مصداق دارد. به عنوان مثال، عكاسانی كه از چاپگر عكس ۲۰۰۰P استفاده می‌كنند، اغلب از این موضوع شاكی هستند.

به اعتقاد بیشتر عكاسان، متامریسم پدیده‌ای است كه فهم آن بیشتر به آموزش‌های دانشگاهی محدود می‌شود. این پدیده‌،‌ یكی از مباحث اصلی و بنیادی دانش مدیریت رنگ است و ارزش آن را دارد كه شما برای انطباق بهتر تصاویرتان، به خوبی سر از رموز آن درآورید.

شما نمی‌توانید این واقعیت را تغییر دهید كه متامریسم وجود دارد. در نتیجه بهتر است آن را درك كنید، سعی كنید از فواید آن بهره برید و مشكلات آن را بپذیرید.

مهتاب موید