برنامه‌های طراحی و نقاشی دیجیتالی بسیاری وجود دارد که هنرمندان از آنها استفاده می‌کنند. بعضی از معروف‌ترین آنها عبارتند از:

استودیو آرتیست (Studio Artist):

نرم‌افزار ترکیبی استودیو آرتیست به خوبی برنامه‌ی پینتر (painter) نیست، اما کسانی که از آن استفاده می‌کنند، دوستش ‌دارند. این نرم‌افزار که بر اساس یک برنامه‌ی تلفیق کننده‌ی موزیک ساخته شده، یک «تلفیق کننده‌ی گرافیکی» با یک روش کار نامتعارف است و یکی از امکانات منحصر به فرد آن، این است که به شما اجازه می‌دهد یک منبع تصویری خارجی داشته باشید و با آن به کار خود ادامه دهید. شمار کنترل‌های ویرایشی این نرم‌افزار فوق‌العاده است و این مسئله باعث شده تا رویای تازه‌کاران به حقیقت بپیوندد.

علاوه بر امکان پردازش ویدئو، تغییر انیمیشن و حتی «نقاشی هوشیار»، ساختارها و گزینه‌های بسیاری برای نقاشی مستقیم دیجیتال، وجود دارد. یکی از ایراداتی که به تصاویر پردازش شده توسط فتوشاپ وارد است، این است که «جلوه‌های مختلف فتوشاپ» از فیلترها و پلاگین‌های متداول، آشکار و قدیمی شده‌اند. با استفاده از برنامه‌ی استودیو آرتیست می‌توان از به وجود آمدن، چینن مشکلاتی اجتناب‌ ورزید.

همانند دیگر برنامه‌های نقاشی، استودیو آرتیست، رقیب خوبی برای فتوشاپ است. دیانا جئون، یکی از هنرمندان شهر‌هاوایی، دوست دارد کار را با فتوشاپ آغاز کند، سپس تصویر را به استودیو آرتیست ببرد و طرح‌ها و تغییرات لازم را اعمال نماید و سپس دوباره برای چاپ نهایی از فتوشاپ استفاده کند.

کورل دراو/ فتوپینت (CorelDRAW/Photo Paint)

کورل دراو که اساسا به عنوان یک برنامه‌ی تصویرسازی-صفحه آرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، همراه با برنامه‌های Corel photo paint (برای ویرایش تصویر و نقاشی) و R.A.V.E (برای تولید انیمیشن و جلوه‌های وکتوری برای وب) در قالب Corel DRAW Graphics Suite عرضه می‌شود. از آنجا که اساسا این برنامه کاربرد دوگانه دارد، نسخه‌ی Graphics Suite12 تنها برای ویندوز مناسب است.

کارول پنتلتون که یک هنرمند دیجیتال است و گالری آنلاین «هنرمند دیجیتال» را اداره می‌کند، در خلق تصاویرش فقط از Corel DRAW استفاده می‌نماید. او انعطاف‌پذیری، استفاده‌ی آسان و کیفیت ابزار را دوست دارد و ویژگی مورد علاقه‌ی او، تغییرپذیری نامتناهی گزینه‌هایی است که می‌تواند در برنامه اعمال کند. پنتلتون مرحله‌ی نهایی تصاویرش را با استفاده از IRIS و یک فرآیند چاپی دیجیتالی ویژه به انجام می‌رساند. او می‌گوید: «من اشباع رنگی این برنامه و سهولت اعمال تغییرات در تصاویر چاپی را دوست دارم.»

ایلوستریتر و فری هند(Illustrator and Freehand)

من برنامه‌ی Macromedia Freehand, Adobe Illustrator را در یک تقسیم‌بندی قرار می‌دهم، چون اغلب آنها در لیست برنامه‌های مورد استفاده‌ی اغلب هنرمندان جای دارند (CorelDRAW یکی دیگر از رقباست). هنرمندان دیجیتال با استفاده از آنها در ترکیب با دیگر نرم‌افزارها، به نتایج خوبی برای برنامه‌های طراحی وکتوری رسیده‌اند. هووارد برداک از نیویورک، کار خلق تصاویرش را در قالب اشکال در Freehand آغاز می‌کند. سپس آنها را به فتوشاپ می‌برد، عناصر را رنگ‌آمیزی می‌کند، لایه‌گذاری می‌کند و بر روی بعضی عناصر بیشتر کار می‌کند (شکل۱۶-۳)

او می‌گوید: وقتی کار تصاویر انجام شد، اغلب آنها نقطه‌ی آغازی می‌شوند برای نسخه‌ی دیگر. خروجی چاپ شده اغلب خروجی چاپگرهای جوهرافشان وایدفرمت IRIS،Roland،Epson است.

نیچر پینتر (Nature Painter)

برنامه‌ی جدید مناسب ویندوز به نام Nature Painter که قیمت نسبتا متعادلی دارد، یک برنامه‌ی نقاشی و طراحی با سطح متوسط است. این برنامه به گونه‌ای طراحی شده که بیشتر بتوان نقاشی را آموزش داد و شما می‌توانید به کمک این برنامه به هر سبکی که دوست دارید و با هر نوع ابزاری، نقاشی کنید و تلفیق نقاشی، رنگ و طرح را تجربه نمایید.

ماکلولم راندال، هنرمند آماتور انگلیسی می‌گوید: « برنامه‌ی Nature Painter یک برنامه‌ی فوق العاده و کاربرپسند است. زمان کوتاهی برای یادگیری آن لازم است و اغلب هنرمندان دیجیتال و هم‌چنین مبتدیان هم می‌توانند به راحتی از آن استفاده کنند. نتیجه‌ی نهایی کار به درخشندگی یک تابلوی رنگ روغن است.»

هنر ماشینی

من اصطلاح «هنر ماشینی» را از جارویس (JD Jarvis)، چاپکار مکزیکی دیجیتالی یاد گرفتم. اگرچه باید مشخص کرد که ماشین، هنر خلق نمی‌کند. همان‌طور که جارویس توضیح می‌دهد: «هنر ماشینی، شبیه‌سازی روح کامپیوتری است. «هنر دیجیتال» در واقع کاری است که در ذهن هنرمند با بینش و تصویری ترکیبی، آغاز می‌شود. استفاده از تمامی ابزار نرم‌افزاری و تمامی فرآیندهای سنتی به همراه یکدیگر برای خلق اثری که تاکنون ندیده‌ایم- این است قدرت و چالش کار به روش دیجیتالی برای خلق هنر.»

هنر ماشینی، شامل یک نمونه‌گیری و مدل‌گیری سه بعدی است که در آن هنرمندان از برنامه‌هایی نظیر Maya (Alias)، Bryce (corel/DAZ)، Poser (Curious) Lab و Light Ware 3D) New Tek) برای خلق و به تصویر کشاندن مناظری که تنها در تخیلاتشان و نرم‌افزارهای کامپیوتری وجود دارد، استفاده می‌کنند.

این، دنیای هنر الگوریتمی و مربوط به علم ریاضیات است. هنرمندان دیجیتال با استفاده از فیلترها، مولدهای ساختاری یا موقتی، نرم‌افزار تجاری یا رایگان، رمزگذاری کامپیوتری متداول، نوشته‌ها و یا معادلات ریاضی محض، ساعت‌ها، روزها و هفته‌ها را صرف محاسبات دقیقی می‌کنند که توسط کامپیوتر شکل گرفته و نهایتا منجر به یک تصویر چاپی یا دیگر فرم‌های دو بعدی یا سه بعدی می‌شود.

رناتا اسپیازی، هنرمند دیجیتال، از سال ۱۹۹۱، از کامپیوتر در خلق هنر استفاده‌ می‌کند. او که در زمینه‌ی فنون و تکنیک‌های سنتی آموزش دیده بود، نمی‌خواست از ابزار موجود استفاده کند و تمایل داشت تا ببیند کامپیوتر واقعا چه کاری می‌تواند انجام دهد (شکل ۱۷-۳). وقتی که او با فیلترهای جدید (Kai’s Power Tools) آشنا شد، شگفت زده گردید: «همیشه می‌پرسیدم: شما از چه برنامه‌ای۳D استفاده می‌کنید؟

خوشبختانه KPT به اندازه‌ی کافی در این زمینه، قدرتمند است (او از تمامی نسخه‌ها به انضمام نسخه‌های قدیمی‌تر هم استفاده می‌کند.) اگرچه، من مدام به این موضوع فکر می‌کنم که باید یک برنامه‌ی ۳Dیاد بگیرم، هنوز از فتوشاپ و فیلترها و گاهی پینتر (Painter) و به ندرت از دو برنامه‌ی ۲D دیگر استفاده می‌کنم. هم‌چنین من، گاهی با اشکال هندسی نامنظم کار می‌کنم. این کار بسیار جذاب است اما در اکثر موارد، یک شکل هندسی نامنظم به شما یک شیء می‌دهد و نه یک تصویر کامل. برای این که بتوانیم نقشی از آن داشته باشیم، حس می‌کنم باید این شکل را به فتوشاپ ببریم و بر روی آن کار کنیم تا به آنچه که من «سمفونی» می‌نامم، دست یابیم.»

پردازش تصویر و ویرایش آن

به محض این که مواد خام یک تصویر در فضای کاری دیجیتال شما، در اختیارتان قرار گرفت، شما آماده‌اید تا تصویر را ویرایش کنید و تغییرات لام را اعمال نمایید. ویرایش تصویر می‌تواند به سادگی گرفتن یک عکس و حصول اطمینان از این موضوع باشد که این همان منظره‌ای است که می‌خواهید دیده ‌شود و اندازه‌ی عکس و فرمت فایلی آن درست است. اما برای بسیاری، این فقط آغاز کار است. اینجا، همان جایی است که بسیاری از هنرمندان عکاس، بیشتر وقت خود را صرف تصویرسازی پیچیده می‌کنند. ترکیب‌بندی لایه‌گذاری و مونتاژ / کولاژ، همه چیز در اینجا به وقوع می‌پیوندد. این، مرحله‌ای است که در آن، نوای هنر دیجیتال، نواخته می‌شود.

پردازش تصویر، به خودی خود، داستان مفصلی است. به همین خاطر من فقط بر روی سه جنبه از آن متمرکز خواهم شد: نرم‌افزار، برنامه‌ها و فیلترها و آن قسمتی از روند پردازش و ویرایش تصویر که به «اندازه‌گیری و مقیاس‌بندی» می‌پردازد.

نرم‌افزار ویرایش و پردازش تصویر

اکثر عکاسان و هنرمندان از نرم‌افزارهای ویرایش پردازش تصویر استفاده‌ می‌کنند. این نرم افزار، وسیله‌ای نیست که همه‌ی نیازهای شما را برآورده سازد و شما بتوانید یک تصویر را از یک برنامه‌ی پردازشی و ویرایشی واژه چاپ کنید. اما برای این که در کار چاپ عکس‌هایتان، بهترین نتیجه را بگیرید، به یک پردازشگر و ویرایشگر تصویر نیاز خواهید داشت.

بهترین ویرایشگر و پردازشگر تصویر کدام است؟ نمی‌توان به آسانی به این پرسش، پاسخ داد. در کنار تجهیزاتی که شما را قادر می‌سازد تا چاپگر را به کمک نرم‌افزار هدایت کنید و تصویر را در برنامه‌ی دیگری (مثلا صفحه آرایی) قرار دهید تا مورد استفاده‌ی چاپگر قرار گیرد، به تجهیزات دیگری هم، با توجه به آنچه که می‌خواهید انجام دهید و تصاویرتان را پردازش کنید و بهبود بخشید، نیاز است. حداقل امکانات موردنیاز عبارتند از: ویرایش پردازش لایه، پشتیبانی فرمت‌های ورودی و خروجی و فایل‌های مختلف، پوشاندن، تکثیر، نقاشی و روتوش، سازگاری نرم‌افزاری فتوشاپ و پشتیبانی مدیریت رنگ.

در اینجا، خلاصه‌ای از داستان یک نرم‌افزار پردازش تصویر پرطرفدار که بسیار مورد استفاده‌ی عکاسان و هنرمندان قرار می‌گیرد و در آماده‌سازی تصاویر برای چاپ کمک می‌کند، آورده شده است (اگر شما از یک برنامه‌ی نقاشی استفاده می‌کنید، امکانات بسیاری از طریق این برنامه در اختیار شما قرار می‌گیرد. با وجود این، شما هنوز به یک پردازشگر تصویر جداگانه نیاز خواهید داشت.)

برنامه گرافیکی فتوشاپ

برنامه‌ی Adobe’s Photoshop، استاندارد طلایی نرم‌افزار ویرایش و پردازش تصویر برای اکثر هنرمندان و عکاسان دیجیتال است. این نرم افزار، گران‌ترین، پیچیده‌ترین و بنا به گفته‌ی بعضی، وحشتناک‌ترین قطعه‌ی نرم‌افزاری است که می‌توانند داشته باشند.

من هم در ابتدا، شوکه شدم. برنامه‌ی Photoshop 1-2 را داشتم که حدود دو سال بود در گوشه‌ای خاک می‌خورد. نگران شدم که نکند آسیب ببیند، سپس آن را به نسخه‌ی ۵٫۵ به روز کردم و تصمیم گرفتم آن را یاد بگیرم. ساعتها وقت گذاشتم تا بالاخره، یاد گرفتم. حالا، با وجود نسخه‌های جدیدتر به انضمام نسخه‌ی ۸ (CS)، نمی‌دانم چطور بدون فتوشاپ زندگی کنم. من دائما برای پردازش تصویر از آن استفاده می‌کنم و به همین خاطر، کار با آن، برایم به سادگی کار با نسخه‌های قبلی است. نمی‌گویم که به همه‌ی پیچ و خم‌های فتوشاپ وارد هستم. نه، من فتوشاپ را همانند تجربه‌ای می‌دانم که باید در طول زمان آن را آموخت.

ویژگی‌ قابل توجه فتوشاپ

– به کمک CS، برای اولین بار، پشتیبانی همه جانبه از تصاویر ۱۶ بیتی و RAW پدید آمد. این یک ابزار پیشرفته و پرقدرت برای چاپکاران و تصویرسازان جدی دیجیتال است.

– پشتیبانی همه جانبه رنگی CMYK به انضمام تفکیکات سفارشی CMYK که برای چاپ تجاری و کار پیش از چاپ لازم و ضروری هستند. به علاوه، در این برنامه، پشتیبانی رنگی * L*a*b مسیر است.

– گزینه‌های مدیریت رنگ همه جانبه که به سختی می‌توان آنها را در هر جایی با یکدیگر منطبق کرد. این، یکی از ویژگی‌های مهم چاپ دیجیتالی با کیفیت بالاست. بخش کلیدی این مطلب، توانایی دستیابی به یک «نمونه‌ی نرم» یا نشان دادن ظاهر چاپی یک تصویر RGB در یک دستگاه جوهرافشان یا دیجیتالی دیگر است (شروع در نسخه‌ی ۶). برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه به فصل بعد رجوع کنید.

– تمامی ابزارهای پیچیده‌ی پردازش و ویرایش تصویر در CS وجود دارد: تنظیم سایه/نیم‌سایه، انطباق رنگ برای تولید رنگ در تصاویر جداگانه‌ی ثابت، جابه‌جایی رنگی برای اعمال تغییر رنگ با حفظ ساختار، وجود یک جستجوگر فایلی تقویت شده برای مشاهده و بازکردن جزئیات تصویر، و تلفیق مناظر (این امکان تنها درPhotoshop Elements تا Photoshop CS موجود است).

– برتری نهایی فتوشاپ، اضافات و زوائد آن است. در این برنامه، راه‌های بسیاری برای انجام یک کار وجود دارد که این خود می‌تواند نشان از قدرت انعطاف‌پذیری و سازگاری برنامه با نیازهای شما باشد. به طور کل، اگر شما در تجارت چاپ و تصویرسازی دیجیتالی هستید، به فتوشاپ نیاز خواهید داشت. اگرهم در این کار نیستید، شاید به همه‌ی آنچه که در فتوشاپ عرضه‌ می‌شود، نیاز نداشته باشید. با توجه به اهداف و نیازهای شما، یکی از برنامه‌های نرم‌افزاری زیر می‌تواند تمامی نیازهای شما را برآورده سازد.

برنامه گرافیکی برای عکاسان دیجیتال – فتوشاپ المنتس (Photoshop Elements)

برنامه‌ی Adobe’s Photoshop Elements، یک برنامه‌ی فتوشاپ کاهش یافته است که برای کسانی که کار عکاسی دیجیتالی می‌کنند، مناسب می‌باشد. اگر، این آن چیزی است که شما انجام می‌دهید، احتمالا اِلمنتس می‌تواند به خوبی نیاز‌های شما را برآورده سازد. این برنامه، ویرایش و پردازش تصویر، روتوش عکس و خلق وب گرافیک‌ها را با هم ادغام می‌کند و اکثر عملیات مرکزی فتوشاپ مانند Levels و Color Balance را انجام می‌دهد. از دیدگاه چاپ دیجیتال کیفیت بالا، معایب اصلی المنتس عبارتند از:

۱)عملیات مدیریت رنگی ابتدایی. این در حالی است که فتوشاپ در این زمینه بسیار پیشرفته است. ۲) عدم وجود پشتیبانی ۱۶ بیتی یا تصویر دو بیتی RAW که در فتوشاپ موجود است و ۳) پشتیبانی رنگی جزئی CMYK که در فتوشاپ این رنگها واقعا می‌درخشند.

با این حال، این امکان وجود دارد که بتوان بدون صرف ساعت‌های متوالی برای یادگیری پیچ و خم‌های فتوشاپ که در واقع، برای بسیاری غیرقابل یادگیری هستند، به نتایج درخشانی دست یافت.

گاهی اوقات، اِلمنتس همراه با دیگر نرم‌افزارها و سخت‌افزارها عرضه می‌شود و موضوعی که اکثر افراد از آن بی‌اطلاع‌اند این است که این برنامه، تمامی رابطه‌های فتوشاپ را که در تصاویر RGB کار می‌کنند نیز پشتیبانی می‌کند.

برنامه گرافیکی تقویت عکس – پینت‌شاپ‌پرو (Paint shop Pro)

برنامه‌ی Paint shop Pro از Jasc Software، یک برنامه‌ی فوق‌العاده برای کاربران متوسط، مخصوصا از نظر هزینه است. هزینه‌ی این نرم‌افزار، یک ششم فتوشاپ است. شما می‌توانید به کمک این برنامه، هم تصاویر را خلق و هم ویرایش کنید.

در این برنامه، ابزار طراحی و نوشتن متن، ابزار اصلاح و تقویت عکس و افق دید، یک پاک‌کن سریع زمینه، ابزار طراحی وب و یک موتور قدرتمند ثبــت‌کننده وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد هر نوع سری از وظایف تکرار شده یا خلاق را از طریق برنامه ثبت، اجرا یا پردازش نمایند.

همانند فتوشاپ، در آن لایه‌ها، لایه‌های انطباقی و مدهای تلفیقی لایه وجود دارد. از طرف دیگر در پینت‌شاپ پرو معایبی هم وجود دارد که عبارتند از: عدم پشتیبانی ۱۶ بیتی، CMYK، LAB و دیگر مدهای پیشرفته‌ی فتوشاپ و مدیریت رنگ‌ آن بسیار ساده‌تر است اما در مقایسه با فتوشاپ، کار با PSP بسیار آسان‌تر است.

شکایت اصلی من، تنها درباره‌ی PC است. هیچ نسخه‌ی سازگار با Mac وجود ندارد.

برنامه گرافیکی برای عکاسان – دِجیمپ (The GIMP)

واژه‌ی GIMP علامت اختصاری (GNU Image Manipulation Program) است. این برنامه، برنامه‌ای است که آزادانه توزیع گشته (منبع باز) و ایـن بدان معناست که برخلاف نرم‌افزارهای تجاری، هنوز گروهی از داوطلبان و علاقه‌مندان از سراسر دنیا، روی آن کار می‌کنند.

دجیمپ وسیله‌ای است برای انجام کارهایی از قبیل روتوش عکس، نقاشی دیجیـتال و پردازش و ترکیــب‌بندی تصویر. یکی از هنرمندان به نام پت‌تامپسون می‌گوید: «من هرآنچه را که به دنبالش بودم در دجیمپ پیدا کردم.

ابزارها و گزینه‌های تغییر رنگ این برنامه مرا متحیر کرده است. دجیمپ به لایه‌ها، سیستم مدیریت رنگ به انضمام رنگ Lab، یک واحد انتخابی انیمیشن و گزینه‌ی ابزاری مجهز است که من تاکنون با آنها مواجه نشده بودم.»

دِجیمپ قابل بسط است و به گونه‌ای طراحی شده که بتوان با استفاده از رابط‌ها و قسمت‌های الحاقی، آن را توسعه داد. این نرم‌افزار، بر روی برنامه یونیکس (unix) نوشته و توسعه یافته است، اگرچه می‌توان در ویندوز و مَک (Mac) هم از آن استفاده کرد.

برای استفاده از دجیمپ، شما تنها باید در دانلود برنامه تخصص داشته باشید و فقط مسیرها را دنبال کنید.

برای چاپ، کاربران ویندوز، درایورهای زمان چاپگر را فعال می‌کنند و کاربران مَک (Mac) می‌توانند از طریق بسته‌ی چاپی مرتبط اما مستقل با نام Gimp-Print، کار چاپ را به انجام برسانند.

بسته‌ی نرم‌افزاری قدرتمند چاپی کیمیج (Qimage)

کیمیج به گروه خاص و منحصر به فرد خود تعلق دارد. این برنامه،یک بسته‌ی نرم‌افزاری قدرتمند چاپی و مشاهده‌ی تصویر است (فقط برای PC) که کیفیت چاپ را مخصوصا در تصاویر با وضوح پایین بهبود می‌بخشد.

مهتاب موید