نقش اعداد صحیح در اسکن برای چاپ های دیجیتالی چیست؟

بعضی ادعا می‌کنند که شما می‌توانید با کمترین وضوح تصویر هم کار اسکن را انجام دهید اما شما باید تنها در مراتبی از وضوح تصویری بصری کامل، اسکن کنید که بر اعداد صحیح تقسیم شده‌اند (۱،۲، ۳، ۴، ۵ و….). در نتیجه برای یک اسکنر با وضوح تصویر ۶۰۰dpi، هدف این است که شما تنها با وضوح ۷۵ یا ۱۰۰ یا ۱۵۰ یا ۳۰۰dpi اسکن کنید. بعضی اسکنرها تنها این مقسوم علیه‌ها را در قسمت پیش تنظیمات خود دارند و بعضی دیگر از اسکنرها این ارقام را با گزینه‌های دیگر ادغام می‌کنند. (شکل ۴-۳ را ببینید).

نظر آنها این است که یک مقسوم‌علیه صحیح کار دوباره نمونه‌گیری را آسانتر کرده و نتایج بهتری به همراه خواهد داشت زیرا شبکه‌های پیکسلی قدیمی و جدید همیشه به هم پیوسته و متصل هستند. در وضوح تصویر عدد بالاتر اسکن کنید و سپس از اندازه‌ی آن بکاهید (دوباره نمونه‌گیری) و کم‌کم به اندازه‌ی مورد نظر برسید. مثلا، در وضوح تصویر ۶۰۰dpi اسکن کنید و سپس آن را دوباره نمونه‌گیری کنید تا ۵۲۰dpi حاصل شود. مقسوم‌علیه‌های زوج ۲، ۴، ۸ بهتر از مقسوم‌علیه‌های فرد مانند ۳ یا ۵ هستند اما در هر صورت هر مقسوم علیه صحیحی بهتر از دیگر ارقام مانند ۳۳۳dpi است.

وقتی تصاویر را اسکن می‌کنم در چاپ های دیجیتالی به چه وضوح تصویری نیاز دارم؟

در اسکن تصاویر رنگی با وضوح تصویر بالاتر از ۳۰۰dpi، به ندرت می‌توان جزئیات بیشتر را دریافت کرد.

بزرگ کردن تصاویر، اگر حداقل درجه‌ی بزرگنمایی بسیار زیاد باشد، به کیفیت آن آسیب می‌رساند. دو درجه بزرگ‌تر کردن ممکن است قابل قبول باشد اما در سه درجه، کیفیت به طور محسوسی کاهش می‌یابد. بزرگ کردن فیلم بهترین و برترین روش است.

هنگام اسکن فیلم در چاپ دیجیتال، وضوح تصویر چقدر باید باشد؟

زمانی که شما متوجه شدید که هدف اصلی فیلم عکاسی مدرن این است که فیلم بزرگتر شده و اندازه‌ی آن افزایش یابد، (شاید به استثنای موارد جزئی مانند اشعه‌های ایکس)، می‌توانید ببینید که یک فیلم اسکن شده با وضوح تصویر ۳۰۰dpi یا بالاتر تاثیر و نتیجه‌ی خوبی به همراه دارد. وقتی شما به تصاویر بزرگ نیاز دارید تا در وضوح به شدت درجه‌بندی شده، در اندازه‌ی بزرگ چاپ کنید، آن وضوح تصویر پیکسل‌هایی به وجود می‌آورد که به نحوی موثر بزرگنمایی لازم برای چاپ تصویر بزرگ شده را ممكن می‌سازد. اسکنرهای فیلم در حالی تصاویر بزرگ را به شما می‌دهند كه در کیفیت مطلوب قرار دارند.

هر چقدر در مبحث اسکن فیلم پیش برویم، به پاسخ واحدی برای آن نمی‌رسیم؛ در این قسمت، انتخاب‌های مختلف و عقاید گوناگونی وجود دارد. بهترین پاسخ آن است که اندازه‌ی تصویر اسکن شده باید متناسب با هدف مورد نظر باشد. در اینجا، مسئله این نیست که تصویر اسکن شده باید به اندازه‌ی کافی برای انجام کار بزرگ باشد. آن چه مهم است این است که اگر تصویر بسیار بزرگتر از شرایط و امکانات باشد، عملا پا را از حد معمول فراتر گذاشته‌ایم. به غیر از زمانی که اندازه‌ی تصویر را بزرگتر می‌کنیم، دلایل ظریف و موشکافانه‌ای برای اسکن در ماکسیمم وضوح اپتیکال اسکنر وجود دارد. وگرنه، هنگامی که ماکسیمم وضوح، به طرزی غیرعادی، بالاست، مرحله‌ی میانی برای کارهای کوچکتر، آن است که اسکن در مقسوم‌علیه صحیح بزرگتر بعد از ماکسیمم انجام شود. اسکنر عملیات را در ماکسیمم یا در مقسوم علیه صحیح ماکسیمم، بهتر ساده می‌کند. سپس اندازه‌ی کوچکتر تصویر مطلوب را می‌توان در یک برنامه‌ی ویرایش عکس، دوباره نمونه‌گیری کرد و به نتیجه مطلوب رسید. اسکن مقسوم علیه عدد صحیح، عامل کوچکی است اما اغلب در بهبود کیفیت، تاثیر می‌گذارد. در نتیجه، ویرایشگر تصویر، بهتر از اسکنر، کار نمونه‌گیری را انجام می‌دهد.

آیا در اسکن فیلم در بالاترین وضوح تصویر چاپ دیجیتالی ممکن، معایبی هم وجود دارد؟

بله، در اسکن با وضوح بالا، به حافظه‌ی  زیادی نیاز است. این در حالی است که معمولا، کیفیت، حرف اول را می‌زند و تصاویر بزرگ، حافظه‌ی وسیعی را اشغال می‌کنند و بدین ترتیب، رایانه با مشکل مواجه می‌شود. میزان مصرف حافظه برای یک تصویر با مربع وضوح تصویر افزایش می‌یابد. هنگامی که شما وضوح اسکن را در عدد ۲ ضرب می‌کنید، میزان فضای لازم برای حافظه، چهار برابر می‌شود. با افزایش حافظه، اندازه‌ی فایل هم بزرگتر می‌شود. یک نگاتیو ۳۵ میلی متری اسکن شده در وضوح ۲۷۰۰dpi و در مد ۱۶ بیتی، به اندازه‌ی ۵/۵۵ مگابایت، حافظه نیاز دارد. اسکن dpi 5400 همان نگاتیو و در همان مقیاس، یک حافظه‌ی ۲/۲۲۲ مگابایتی را اشغال می‌کند.

کدام برای چاپ دیجیتال بهتر است: اسکن تصاویر یا فیلم؟

اسکن فیلم، بهتر از اسکن تصاویر است. فیلم جزئیات بیشتر دارد و احتمال وجود کنتراست‌ها بیشتر است. اما تصاویر، این چنین نیستند. لازم است فیلم بزرگتر شود، در حالی که تصاویر از قبل بزرگتر شده‌اند. هنگام اسکن برای بزرگ‌سازی، در صورت امکان اسکن باید از روی فیلم صورت گیرد.

آزمایش وضوح تصویرهای اسکنر برای کیفیت چاپ دیجیتال

آشنایی با مطالب و نظریه‌های پیرامون چارچوب‌های وضوح اسکن، یک مسئله است. اما آنچه اهمیت دارد، مشاهده و ارزیابی نتایج نمونه چاپ شده در جزئیات نمایش و کیفیت کل تصویر است. از مارک سگال (عکاس) در تورنتو خواستم تا دو سناریوی مرتبط با اسکنر فیلم را آزمایش کند:

الف) اگر شروع با ماکسیمم وضوح اپتیکال باشد، در چه نقطه‌ای تصویر چاپی حاصل رو به تخریب می‌رود؟ و ب) آیا شما واقعا می‌توانید تفاوت‌های بین وضوح تصاویر با مقسوم‌علیه‌های صحیح زوج و فرد را در تصاویر ببینید؟

برای انجام این آزمایشات، سگال یک نگاتیو رنگی ۳۵ میلیمتری را که چند سال قبل از برج قاهره (مصر) گرفته بود، انتخاب کرد و آن را برای چاپ در چاپگر جوهرافشانی رومیزی خود (Epson Stylus pro 4000) با اسکنر فیلم Konica Minolta DiMAGE’Scan Elite 5400 اسکن نمود. این، یکی از اقدامات معمولی در جریان کار اوست. او این تصویر را (شکل ۵-۳) به خاطر جزئیات، خطوط مورب، قسمت‌های روشن و سایه‌ها که به خوبی توالی تنظیمات مختلف وضوح تصویر را نشان می‌دادند، انتخاب کرد.

تصاویر اسکن شده، همانند «فایل‌های دست نخورده‌ای» تولید می‌شدند که هیچ‌گونه جلا و اصلاحات رنگی در آن اعمال نشده بود و با مد هشت بیتی، در وضوح تصویر dpi1440 چاپ می‌شدند. آنچه که برای شما به نمایش درآورده، اسکن‌های انجام شده‌ی تصاویر در اپسون ۴۰۰۰ است.

(توجه: کونیکا مینولتا، درباره‌ی وضوح اسکن، اصطلاحات نسبتا متفاوتی دارد و روش تنظیم و نصب نرم افزار اسکنر آن تا حدودی متفاوت است. خانه‌های فهرست‌بندی متفاوتی برای وضوح تصویر ورودی و خروجی وجود دارد (شکل ۶-۳ را ببینید). وضوح تصویر ورودی (Input) نشان می‌دهد که در هر اینچ، چه تعداد پیکسل اسکن می‌شوند. وضوح تصویر خروجی (output) نشان می‌دهد که با توجه به اندازه‌ی چاپ و فاکتور بزرگ‌نمایی وضوح تصویر چاپ شد، چقدر می‌تواند باشد. اما در نهایت آنچه حائز اهمیت است،وضوح تصویر خروجی یا تعداد پیکسل‌هایی است که در چندین اینچ جای گرفته‌اند.)

در آزمایش اول، سگال نگاتیو خود را در وضوح‌های مختلف ورودی اسکن کرد. او این کار را در ماکسیمم وضوح (۵۴۰۰dpi) آغاز نمود و با در نظر گرفتن اندازه‌ی خروجی مورد نظر (اینچ ۱۰×۷/۶)، در هر مرحله اسکن از میزان آن کاست. همان طور که شما می‌توانید در قسمت‌های بزرگ شده و بریده شده‌ی حاصل از تصاویر چاپی گوناگون ببینید، تصاویر تنها از وضوح ۲۴۰dpi/1704  رو به کاهش می‌روند و نقطه‌ی پایانی، ۱۲۰/۸۶۰ (شکل ۷-۳) است.

برای آزمایش دوم، سگال دوباره با حفظ شرایط، یک مقسوم علیه صحیح زوج dpi5400 (2700dpi/383)، یک مقسوم علیه صحیح فرد (۱۸۰۰dpi/255) و یک وضوح غیر صحیح ۳۹۵/۲۸۰۰ را مورد بررسی قرار داد (شکل ۸-۳ را ببینید). در فاصله‌ی دید طبیعی،۲۵۵/۱۸۰۰ فرد (ODD)، تا حدودی پایین‌تر از دو گزینه‌ی دیگری است. اگرچه، معلوم نیست این امر به دلیل عملکرد مقسوم علیه فرد صحیح بوده است یا به دلیل وضوح تصویر پایین‌تر. دو گزینه دیگر، در ظاهر یکسان به نظر می‌رسند. اگرچه، با استفاده از یک ذره‌بین ۶ برابر کننده، معلوم می‌شود که برتری نامحسوسی برای ۳۸۳/۲۷۰۰ در مقابل ۳۹۵/۲۸۰۰ وجود دارد. این امر نشان می‌دهد که در واقع، در اسکن با مقسوم علیه‌های صحیح تفاوت وجود دارد و استفاده‌ی عملی،مورد سوال و بحث برانگیز است.

حال، نتیجه‌ی این آزمایشات چیست؟ سگال در تحلیل و بررسی این موضوع می‌گوید: «اگر شما با یک ذره‌بین قوی به تصاویر نگاه نکنید، اسکنر برای تولید نتایج کیفی یکسان، آزادی عملی گسترده‌ای در اعمال تغییرات و تنظیمات در اختیار خواهد داشت.»

من موافقم. هنگامی که برتری‌های نسبی، برای اسکن در وضوح تصویرهای بالاتر وجود دارد (به همراه ماکسیمم وضوح اپتیکال)، نمونه‌ی کیفیت در تصویر خروجی چاپ شده، نهفته است و من به تمامی هنرمندان عکاس توصیه می‌کنم که خودشان، آزمایش‌هایی از این نوع انجام دهند تا بهترین وضوح اسکن ممکن را با توجه به گردش کار خود مشخص کنند.

انواع اسکنرها

با در نظر گرفتن چاپ با کیفیت بالا به عنوان هدف کار، چهار نوع اسکنر یا سیستم اسکن اصلی وجود دارد: درام، فیلم، مسطح و ویژه (specialty).

اسکنر درام (Drum Scanners) برای چاپ دیجیتال

پیش‌تر، استفاده از یک اسکنر درام، تنها راه داشتن یک اسکن با وضوح بالا بود و بسیاری از هنرمندان عکاس، هنوز هم از دفاتر خدمات اسکن، اسکنرهای درام را خریداری می‌کنند. با استفاده از تیوب‌های فتومولتی‌پلایر (PMTS) به جای تراشه‌های CCD، اسکنرهای درام قدیمی، ماشین‌های بسیار بزرگ و جاگیری هستند که نصف فضای اتاق را می‌گیرند. این در حالی است که امروزه مدل‌های رومیزی و جدیدتری در بازار موجود است. یک اثر هنری (معمولا یک تصویر چاپی کوچک یا شفاف) باید انعطاف‌پذیر بوده و به دور یک سیلندر یا درام شفاف پیچیده شود.

این سیلندر یا درام، هنگامی که منبع نور متمرکز شده بر روی یک شیار، به درون آن یا بر سنسور‌های تصویر می‌تابد، می‌چرخد. اسکنرهای درام می‌توانند تصاویر بزرگ را با کیفیت بالا، دامنه‌ی دینامیک فوق‌العاده و وضوح تصویرهایی تولید کنند که اندازه‌ی آنها می‌تواند به dpi1200 هم برسد. اما، این نوع اسکن‌ها ارزان قیمت نیستند. با توجه به اندازه‌ی فایل،باید برای هر اسکن درام،۵۰ تا ۱۰۰ دلار پرداخت کرد.

آنیل رائو، عکاس کالیفرنیایی، به دو دلیل از فیلم شفاف ۷×۶ سانتی‌متری که با اسکنر درام، اسکن شده استفاده می‌کند: ۱) اسکن با وضوح تصویر خیلی بالا به گونه‌ای که او می‌تواند تصاویر بزرگ را صرف‌نظر از وضوح و غلظت چاپ کند و ۲) ماکسیمم غلظت بالا (Dmax) که او احساس می‌کند نمی‌توان آن را با دیگر انواع اسکنر تطبیق داد.

رائو می‌گوید: «کیفیت تصویر، در عکاسی من، فوق العاده مهم است. در نتیجه، می‌خواهم کارم را با بهترین اسکن ممکن شروع کنم. اسکن‌های درام از کالیپسو (calypso)، اسکن‌های اولیه هستند و تنها آنچه را که در فیلم موجود است، ثبت می‌کنند. آنها با رنگ‌ها، کنتراست‌ها یا روشنی‌ها سازگار نشده‌اند. در نتیجه، اساسا اسکن‌ها مسطح و کدر به نظر می‌رسند؛ با این حال،آنها مملو از اطلاعات هستند. من اغلب، در اسکن، نسبت به مشاهده‌ی فیلم بر لایت باکس (light box)، جزئیات و رنگهای بیشتری پیدا می‌کنم. من کار با این پالت وسیع را دوست دارم چون کمک می‌کنند تا تصورم را تحقق بخشم.»

اگرچه هنوز در مراکز تصویرسازی خاص، کارگاه‌های پیش از چاپ و دفاتر خدمات فنی، به اندازه‌ی کافی اسکنر درام وجود دارد، اما امروزه، راه‌های دیگری هم برای اسکن، در اختیار هنرمندان عکاس قرار گرفته است.

اسکنرهای فیلم (Film Scanners) برای چاپ دیجیتال

این اسکنرهای رومیزی حرفه‌ای با عکاسانی مشهور شدند که می‌خواستند خودشان اسکن نگاتیوها یا فیلم‌‌های شفاف (transparencies)  را انجام دهند. اسکنرهای فیلم، به دلیل اسکن در کیفیت مطلوب، از اسکنرهای درام پیشی گرفتند. به جای استفاده از یک نور در حال حرکت از روی اورجینال و در یک درام چرخان، در اینجا، فیلم به آرامی از روی منبع نور عبور می‌کند. این منبع در بسیاری از موارد، یک کاتد سرد، لامپ فلورسنتی جیوه‌ای یا ردیفی از LED است. با توجه به قیمت، اسکنرهای فیلم می‌توانند اندازه‌های ۳۵ میلی‌متری تا ۵×۴ اینچ را بپذیرند.

چون فیلم نسبت به تصاویر چاپی باید بزرگ‌سازی بیشتری داشته باشد و هم‌چنین، از آنجا که فیلم دامنه‌ی غلظت و چگالی گسترده‌تر و کنتراست بیشتری دارد، اکثر اسکنرهای فیلم، وضوح‌های اپتیکال بالاتری هم دارند. ماکسیمم وضوح ۴۰۰۰dpi، یک استاندارد برای بسیاری از اسکنرهای فیلم رومیزی است. اما برای بعضی از اسکنرها، این میزان بالاتر است.

نوع خاصی از اسکنر فیلم ساخت Denmark’s Imacon و مدل‌های فلکس‌تایت آن (Flextight)، روش منحصر به فردی برای انجام کارهای هنری دارند (بعضی از مدل‌ها، تصاویر چاپی انعکاسی را هم اسکن می‌کنند). فیلم، در قالبی شبیه به درام تا می‌شود، اما هیچ درامی وجود ندارد. تنها هوا بین سنسور و فیلم وجود دارد.

فیلم از لبه‌های آن، در جای خود نگه داشته می‌شود. به این فضا «درام مجازی» می‌گویند و در آن هیچ نیازی به استفاده از انواع مایعات، ژل‌ها یا نواری که اسکنرهای درام به آن نیاز دارند، نیست. وضوح تصویر به دست آمده از این روش بالاست (تاdpi8000) و یک برچسب برآورد هزینه روی آن وجود دارد.

دیگر سازندگان اسکنرهای رومیزی فیلم عبارتند از: Nikon,Canon,Microtek,Polaroid

به روزرسانی نرم‌افزار اسکنر شما برای چاپ دیجیتال :

نرم‌افزاری که هنگام خرید اسکنر به شما داده می‌شود، وظیفه‌ی مهم و دقیقی را بر عهده دارد؛ اگرچه، برخی به این نتیجه رسیده‌اند که یک نرم افزار جداگانه‌ی سوم، بهتر عمل می‌کند.

معروف‌ترین برنامه‌های نرم‌افزاری اسکنر عبارتند از:

Vue Scan, Silver Fast.

چاپ دیجیتال و ویواسکن (vue Scan):

ویواسکن، یک برنامه‌ی پیشرفته‌ی اسکن است که با بیشتر اسکنرهای‌فیلم و تخت کار می‌کند (متناوبا به روزرسانی می‌شود) و اسکن‌هایی تولید می‌کند که تطابق و تعادل رنگی فوق‌العاده‌ دارند. اِدهامریک، یکی از متولیان این برنامه می‌گوید که ویواسکن پرطرفدارترین نرم‌افزار اسکنر در دنیاست و بیش از ۰۰۰/۵۰ نفر از آن استفاده می‌کنند و من کاملا به آن ایمان دارم. قیمت‌گذاری آن معقولانه و منطقی انجام شد (۸۰ تا ۶۰ دلار) و با مکنیتاش، ویندوز و لینوکس کار می‌کند. نصب و دانلود این برنامه، تنها به چند دقیقه زمان نیاز دارد (www.hamrick.com).

من خودم، این برنامه را آزمایش کرده‌ام و آنچه می‌گویم مبتنی بر تجربه‌ی شخصی خودم است. تام اوسکات (عکاس) هم از این برنامه استفاده می‌کند. او می‌گوید: «آنچه که من در ویواسکن دوست دارم، داشتن کنترل باورنکردنی بر اسکن است. برای هر نوع فیلم، ده‌ها گزینه وجود دارد که شما می‌توانید آنها را با هم ترکیب کنید. یکی از ویژگی‌های مورد علاقه‌ی من، امکان تنظیم وضوح تصویر متفاوت برای اسکن‌های نمایش داده شده در مقابل اسکن‌های نهایی است. هم‌چنین، من واقعا دوست دارم، فایل‌های خروجی را به صورت مجموعه درآورم. پس از افزودن اضافات، علامت (+) در انتهای نام فایل قرار می‌گیرد. بدین ترتیب، شما می‌دانید کجا و چگونه تغییرات را اعمال نمایید.

سیلورفست (silver Fast) در چاپ دیجیتال:

نرم‌افزار اسکن Laser Soft’s Silver-Fast Ai که به تنهایی یا به کمک فتوشاپ کار می‌کند، قدرتمندتر از برنامه‌ی ویواسکن است، اما هزینه‌های آن بالاتر است (قیمت آن بر حسب مدل اسکنر متفاوت است). این یک برنامه‌ی اسکن فوق حرفه‌ای است که بیشتر شبیه مجموعه‌ای از اجزاء و قطعات است. نسخه‌ی ۶ این برنامه، شامل یک برنامه‌ی هوشمند برطرف کننده‌ی معایب (SRD)، اصلاح رنگی انتخابی (SCC)، رنگ انتخابی خاکستری (SCZG)، پاک کننده‌ی لکه و پارازیت (GANE)، (Midpip4)، قابلیت تنظیم و پردازشی هر نگاتیو برای کسب نتایج بهینه (NegaFix) و توانایی تولید پروفایل‌های رنگی (IT8 Target Calibration) است.

جری‌دی‌گریر، عکاس حرفه‌ای و ناشر این برنامه می‌گوید: «من بیش از چهار سال است از سیلورفست استفاده می‌کنم. با استفاده از تنظیم اضافی IT8، امکانات متداول IT8، کتاب راهنمایی سیلورفست و صرف کمی زمان برای تسلط بر برنامه، یک عکاس می‌تواند از یک اسکنر معمولی، یک ابزار حرفه‌ای تصویرسازی بسازد.»

مهتاب موید